Zmiany w prawie użytkowania wieczystego gruntów – już od 1 stycznia 2019 r.
Już 1 stycznia 2019 roku zacznie obowiązywać nowa ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.
Jakie grunty podlegać będą pod zapisy niniejszej ustawy?
Zgodnie z definicją ustawową, przekształceniu podlegać będą grunty traktowane obecnie jako nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami: mieszkalnymi jednorodzinnymi lub mieszkalnymi wielorodzinnymi (w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne) lub powyższe wraz z budynkami gospodarczymi, garażami czy urządzeniami budowlanymi jeśli umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych. Takie obiekty i urządzenia budowlane stają się z dniem przekształcenia częścią składową tego gruntu.
Jak będzie wyglądał proces ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej?
Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej stanowić będzie zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, które wydawane będzie przez:
– starostę – w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa,
– wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa – w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego,
– dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa lub dyrektora oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują te podmioty,
– dyrektora Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje ten podmiot.
Odpowiedni organ zobligowany jest przez ustawę do wydania takiego zaświadczenia z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia albo na wniosek właściciela gruntu w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Zaświadczenie to stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej, w dziale III roszczenia o opłatę, w odniesieniu do każdoczesnego właściciela nieruchomości.
Kolejno, właściwy organ z urzędu przekazuje przedmiotowe zaświadczenie do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej, w terminie 14 dni od dnia jego wydania. Następnie, sąd dokonuje z urzędu wpisu własności gruntu oraz wpisu roszczenia o opłatę w księgach wieczystych.
Ile wynosi kwota opłaty należnej z tytułu przekształcenia gruntu w prawo własności?
Nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę. Wysokość takiej opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłatę wnosi się w terminie do dnia 31 marca każdego roku, przez okres 20 lat od przekształcenia. Natomiast na wniosek złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności, właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin jej wniesienia, nieprzekraczający jednak danego roku kalendarzowego. Jednocześnie, Ustawodawca daje właścicielowi gruntu możliwość na jednorazowe uiszczenie całości opłaty. W takim przypadku, właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wniesienie opłaty może zgłosić na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia (w kwocie pozostającej do spłaty), a wysokość opłaty jednorazowej odpowiada iloczynowi wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia takiej opłaty oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu.
Czy istnieje możliwość uzyskania bonifikaty od opłaty przekształceniowej?
Właściwy organ może udzielić osobom fizycznym, na których spoczywa obowiązek uiszczenia opłaty przekształceniowej, bonifikaty. Taką bonifikatą mogą zostać objęte grunty spełniające przesłanki wskazane w niniejszej ustawie. Wysokości bonifikaty będzie ustalana:
– na podstawie zarządzenia wojewody dla gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, oraz
– na podstawie uchwały właściwej rady albo sejmiku stanowiących jednostki samorządu terytorialnego.
Ponadto w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej za przekształcenie gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych i lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym przysługuje bonifikata od tej opłaty w wysokości:
– 60% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie;
– 50% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu;
– 40% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu;
– 30% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu;
– 20% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu;
– 10% – w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu.
Autor: Magdalena Piesak
