Nowelizacja ustawy przekształceniowej – najważniejsze zmiany
Dnia 13 lutego 2019 roku zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. 2019 poz. 207) (dalej: Ustawa). W ramach Ustawy Ustawodawca zdecydował się m.in. na podjęcie kroków związanych z wyrównaniem stawek procentowych obowiązujących bonifikat od opłat przekształceniowych. Ustawa ta pełni także funkcję doprecyzowującą – takie działanie ułatwi stosującym ją podmiotom określenie właściwej podstawy prawnej.
Artykuł 1 Ustawy określa oraz doprecyzowuje stawkę procentową dodanej do art. 72 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204 i 2348) kategorii garaży oraz stanowisk postojowych niewykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczonych na te cele. Za nieruchomości gruntowe, na których położone są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczone na te cele stosowana będzie stawka procentowa wynosząca 1% ceny rynkowej wartości nieruchomości gruntowej.
W artykule 2 Ustawy wskazany został obowiązek dostosowania stawki procentowej bonifikaty od opłaty jednorazowej z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności dla osób fizycznych. Dotąd bonifikata od opłaty jednorazowej obowiązywała w sytuacji gdy grunt stanowi własność Skarbu Państwa – ex lege maksymalnie 60% – w sytuacji gdy bonifikata od opłaty jednorazowej gdy grunt stanowi własność jednostki samorządu terytorialnego ma być ustalana na podstawie uchwały rady gminy. W związku z wejściem w życie Ustawy zasady ustalania wysokości bonifikaty od opłaty jednorazowej zostały ujednolicone. To oznacza, że jeżeli na obszarze danej gminy obowiązuje uchwała rady gminy określająca stawki procentowe bonifikaty od opłaty jednorazowej wyższe niż określone w Ustawie, wojewoda niezwłocznie, w drodze zarządzenia, podwyższa stawki procentowe bonifikaty, uwzględniając warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych wynikające z tej uchwały. Wskazane bonifikaty mają też obejmować opłaty i opłaty jednorazowe wnoszone za stanowiska postojowe oraz garaże.
Także na spółdzielniach mieszkaniowych ma spoczywać obowiązek uwzględniania wysokości opłat i bonifikat przy ustalaniu wysokości kosztów eksploatacyjnych oraz kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, obciążających osoby, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali.
Jeżeli natomiast wystąpi sytuacja, w której bonifikata została już udzielona w okresie przed wejściem w życie Ustawy a wojewoda wydał zarządzenie o dostosowaniu stawki do warunków ustalonych przez podjęcie uchwały przez radę gminy, właściwy organ będzie zobowiązany do zwrotu części wniesionej opłaty jednorazowej, uwzględniając wysokość bonifikaty wynikającej z zarządzenia wydanego. Zmiana ta jest konsekwencją wprowadzonych w art. 2 Ustawy postanowień, opisanych powyżej.
Ustawa uwzględnia również przypadek, w którym przed dniem wejścia w życie Ustawy bonifikata już udzielona od rocznej opłaty przekształceniowej lub opłaty jednorazowej nie obejmowała wyżej wskazanych opłat. W takich okolicznościach właściwy organ powinien poinformować właściciela nieruchomości o nowej wysokości rocznej opłaty przekształceniowej lub opłaty jednorazowej oraz zobowiązany będzie do zwrotu części rocznej opłaty przekształceniowej lub opłaty jednorazowej, wniesionej za stanowiska postojowe i garaże uwzględniając wysokość bonifikaty wynikającej z zarządzenia wydanego na podstawie art. 9 ust. 3a ustawy zmienianej w art. 2.
Ustawą zostały także znowelizowane postanowienia dotyczące aktualizacji opłat rocznych. Zgodnie z intencją prawodawcy należy uznać, że jeżeli postępowanie w sprawie aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zostało wszczęte po dniu 5 października 2018 r., a wypowiedzenia dotychczasowej wysokości tej opłaty nie zostały skutecznie doręczone wszystkim współużytkownikom wieczystym nieruchomości przed dniem 1 stycznia 2019 r., roczna opłata przekształceniowa jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywała przed aktualizacją. Natomiast rozważając kwestie dotyczące postępowań w powyższym zakresie a niezakończonych do dnia 13 lutego 2019 roku, czyli do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, uznaje się, że takie postępowania zostają umorzone.
Opracowała: Magdalena Piesak
